Việc đưa ra các ý kiến phê bình rất khó khăn và cần cân nhắc kỹ càng. Dù việc phê bình nhân viên được quản lý đưa ra theo cách tế nhị nhất nhưng nếu không trao đổi thẳng thắn với nhân viên thì họ sẽ khó cải thiện thiếu sót. Vậy phê bình là gì và nghệ thuật phê bình nhân viên khéo léo nhất, hãy cùng tìm hiểu ngay.
Phê bình là gì?
Phê bình là gì? Phê bình trong công việc là xem xét, phân tích, đánh giá ưu điểm và khuyết điểm, góp ý giúp cho đồng nghiệp hoặc cấp dưới xem được cái làm được và chưa làm được, công việc họ đang làm tốt hoặc còn thiếu sót và từ đó phát huy cái tốt, tìm ra biện pháp khắc phục sửa chữa các khuyết điểm. Phê bình cũng là cách để nhà quản lý đánh giá nhân viên, bên cạnh phê bình thì cần kết hợp tán dương, khen ngợi, động viên nhân viên cố gắng hơn.
Nghệ thuật phê bình nhân viên
Thấu hiểu tính cách nhân viên
Người lãnh đạo muốn quản lý tốt nhân viên thì phải thấu hiểu tính cách của nhân viên của mình. Ngoài việc hiểu rõ những ưu, nhược điểm của bản thân thì việc thấu hiểu đặc điểm tính cách nhân viên cũng là việc mà người quản lý cần chú ý. Với những nhóm tính cách nhân viên khác nhau sẽ có những cách xử lý vấn đề khác nhau. Nếu cách phê bình nhân viên không khéo léo sẽ dẫn đến phản tác dụng, không những nhân viên không nhận ra lỗi của mình, khiến họ mang tâm trạng khó chịu, ảnh hưởng tiêu cực đến công việc.
Khả năng “đọc vị” cấp dưới sẽ khiến người lãnh đạo có những cách ứng xử khéo léo, tinh tế. Chẳng hạn, đối với nhóm tính cách “thận trọng” thích khích lệ, người lãnh đạo nên góp ý thông qua cuộc đối thoại kín, nhẹ nhàng giữa hai người; đối với nhóm tính cách “hăng hái, xông xáo, khuấy động” thích được chỉ bảo, hướng dẫn trực tiếp thì người lãnh đạo có thể góp ý cởi mở hơn.
>>>Xem thêm: Xác định chỉ số EQ trung bình để đánh giá ứng viên chính xác
Nghệ thuật “khen mà chê”
Phê bình và góp ý là việc làm cần thiết giữa lãnh đạo và nhân viên. Tuy nhiên, bạn cần cố gắng tìm cách diễn đạt lời phê bình theo cách tích cực nhất. Có thể bắt đầu từ lời khen cho những công việc mà nhân viên làm tốt, tinh thần làm việc và sự cố gắng của họ. Sau đó, hãy đánh giá những công việc mà nhân viên chưa làm tốt, chỉ ra những sai sót và hạn chế của họ và đưa ra những giải pháp hữu ích góp phần cải thiện chất lượng công việc.
Nhân viên sẽ thoải mái đón nhận những góp ý nhẹ nhàng và hợp lý. Làm cho nhân viên hiểu rõ bản chất vấn đề và nắm bắt được những sai sót của mình, qua đó họ sẽ rút kinh nghiệm cho những lần tiếp theo thì sự phê bình và góp ý mới hiệu quả.
>>>Xem thêm: Tại sao truyền động lực cho nhân viên lại quan trọng?
Ví dụ: Khi một nhân viên có sự sai sót thông tin của khách hàng, trước khi phê bình bạn có thể đưa ra lời khen như “Anh đánh giá cao sự nhiệt tình trong công việc của em”, sau đó khéo léo dẫn dắt vào những hành động thể hiện sai sót của nhân viên đó “Tuy nhiên, anh nhận thấy bản kê khai thông tin khách hàng hôm qua của em đã có sai sót”, kèm bằng chứng cụ thể “Toàn bộ thông tin của khách hàng A hiện đang bị nhầm lẫn với khách hàng B”, và đưa ra hậu quả từ sai lầm “Thông tin khách hàng A không có trong bản kê khai”, đưa ra giải pháp cụ thể cho nhân viên “Hãy điều chỉnh lại bản kê khai và gửi lại cho anh trong hôm nay”.
Cuối cùng, bạn có thể đưa ra lời động viên cho nhân viên “Việc kê khai thông tin khách hàng cần sự tỉ mỉ, em hãy rà soát kỹ trước khi gửi cho anh”. Hãy bắt đầu bằng việc sử dụng lời khen một cách trung thực, lịch sự và kết thúc bằng lời phê bình nhân viên một cách hợp lý.
Phê bình những lỗi “phổ biến”
Từ nhân viên mới cho đến nhân viên cũ đều có thể mắc phải những sai lầm, thiếu sót trong công việc. Dù nhân viên mắc phải những lỗi đơn giản hay nghiêm trọng thì người lãnh đạo hoàn toàn không nên có những lời lẽ hay hành động quá khích, xúc phạm đến nhân viên của mình.
Nên cho rằng đó là lỗi phổ biến mà ai cũng có thể mắc phải như “Ai mới vào làm đều có thể mắc phải những lỗi này”, “Lúc mới làm quen với công việc anh/chị cũng mắc phải những lỗi này”… nhưng điều quan trọng là nên chú trọng đến giải pháp xử lý vấn đề và đưa ra mong muốn của bạn là không muốn điều tương tự xảy ra nữa. Người quản lý có cách ứng xử khéo léo sẽ khiến nhân viên tiếp nhận dễ dàng và nhanh chóng khắc phục hậu quả.
Cân nhắc về việc phê bình trực tiếp
Mỗi người đều có lòng tự tôn và không ai muốn bị mắc sai lầm và bị trách móc. Đối với những sai sót liên quan đến nhiệm vụ của từng người đảm nhận cụ thể, một người lãnh đạo khéo léo và có kỹ năng quản lý nên góp ý tế nhị, kín đáo, việc phê bình riêng tư vừa thể hiện sự tôn trọng đối với nhân viên, cũng là cách để nhân viên nể phục người lãnh đạo, tránh bị mất mặt trước nhiều người và cảm thấy được đối xử công bằng.
Tuyệt đối tránh việc gây ra cho nhân viên cảm giác bị “sỉ nhục”, “tổn thương” vì cơn giận của người lãnh đạo. Trong trường hợp, nhân viên vi phạm những quy định chung của công ty như trang phục, vệ sinh, giờ giấc…, bạn có thể nhắc nhở bằng lời nói nhẹ nhàng, trêu đùa hóm hỉnh, tạo nên sự gắn bó giữa lãnh đạo và nhân viên.
Sử dụng từ ngữ “dễ nghe”
Bí quyết phê bình nhân viên thuyết phục được quyết định bởi cách sử dụng từ ngữ “dễ nghe” nhưng lại dẫn dắt đi vào đúng trọng tâm vấn đề và giải pháp mà nhân viên đó có thể áp dụng. Hãy tuyệt đối tránh những lời xúc phạm, miệt thị cá nhân một nhân viên bất kỳ trước mặt những nhân viên khác.
Người lãnh đạo nên tận dụng những tính từ biểu đạt sự khích lệ và tạo mối quan hệ mật thiết với mục tiêu là đơn giản hóa vấn đề đang gặp phải. Tuy nhiên, bạn cũng không nên “lạm dụng” việc nói giảm nói tránh, bởi việc này đôi khi sẽ gây phản tác dụng khiến nhân viên không có thái độ nghiêm túc đối với công việc mà mình phụ trách. Đặc biệt đối với những nhóm người có tính cách không thích xu nịnh thì người lãnh đạo cần có những lời phê bình đánh trúng trọng tâm vấn đề.
Giữ sự điềm tĩnh
Trước áp lực của công việc và hậu quả của những sai sót do nhân viên gây ra, sự điềm tĩnh của người lãnh đạo sẽ đóng vai trò quan trọng với kết quả cuộc trò chuyện. Dù có tức giận đến thế nào, người lãnh đạo phải giữ bình tĩnh trước bất kỳ tình huống nào xảy ra, cần có khoảng thời gian ngắn để người lãnh đạo và cả nhân viên suy nghĩ về vấn đề, trước buổi nói chuyện, hãy trao đổi với nhân viên bằng một tin nhắn ngắn gọn.
Cách người lãnh đạo khiến nhân viên nhận ra các sai lầm của mình và cách thể hiện sự phê bình một cách “chuyên nghiệp” sẽ tăng uy tín của chính người người lãnh đạo đó với nhân viên, đồng thời cho thấy năng lực lãnh đạo và giải quyết công việc của người quản lý. Điềm tĩnh là phong thái mà bất kỳ người người lãnh đạo nào cũng nên rèn luyện, hãy để sự điểm tĩnh lan tỏa đến mọi nhân viên và trở thành văn hóa ứng xử của công ty.
Bí quyết phê bình nhân viên khéo léo nhất
Kỹ năng phê bình và kỹ năng đánh giá nhân viên thuyết phục sẽ giúp khắc phục được những thiếu sót trong công việc tùy vào mức độ nhẹ hay nặng, nhưng cái cốt lõi là vẫn được hòa khí giữa người lãnh đạo và nhân viên hay giữa các nhân viên với nhau, góp phần tăng hiệu quả công việc.
Nếu họ không sửa chữa, chính người lãnh đạo và đội nhóm sẽ phải gánh chịu hậu quả. Chờ đến đợt đánh giá nhân viên rồi mới đưa vấn đề ra để thảo luận không phải là một giải pháp hay. Cách phê bình nhân viên người lãnh đạo nên thực hiện bao gồm:
Bước 1: Bắt đầu cuộc gặp bằng một nhận xét chân thành và mang tính tích cực.
Bước 2: Giải thích về vấn đề xảy ra trong công việc bằng cách dẫn dắt những ví dụ cụ thể.
Bước 3: Khéo léo chỉ ra những hậu quả có thể xảy ra nếu vấn đề còn tiếp diễn.
Bước 4: Yêu cầu nhân viên có sự phản hồi về cách giải quyết vấn đề.
Bước 5: Đưa ra những đề xuất về cách giải quyết vấn đề.
Bước 6: Cùng nhân viên lập ra một kế hoạch hành động cụ thể, phụ thuộc vào tình hình hiện tại.
Bước 7: Ủng hộ những giải pháp và sự nỗ lực thay đổi của nhân viên.
Bước 8: Quan sát và khen thưởng kịp thời những tiến bộ của nhân viên.
Điểm mấu chốt của nghệ thuật phê bình nhân viên là chú trọng đến quá trình thực hiện. Dù vấn đề của nhân viên là gì, người quản lý cũng cần nhìn nhận toàn diện những điều nhân viên đã làm được và những nỗ lực của họ trong công việc. Ví dụ, nhân viên thường hoàn thành tốt công việc trước thời hạn nhưng lại hay đi làm muộn. Trước khi nói về tính kỷ luật trong công việc, hãy cân nhắc xem điều đó có thực sự cần thiết không. Nếu việc nhân viên đi làm muộn không ảnh hưởng đến chất lượng công việc và những đồng nghiệp khác, bạn có thể bỏ qua vấn đề này.
>> Tìm hiểu thêm: Tìm hiểu tiêu chí đánh giá nhân sự cuối năm
Hi vọng rằng với những thông tin về phê bình là gì và các cách phê bình nhân viên khéo léo hiệu quả được cung cấp trong bài viết này đã giúp các nhà quản lý có được thông tin hữu ích để cải thiện chất lượng đội ngũ nhân viên trong tổ chức của mình.
Hiện nay, có rất nhiều phần mềm hỗ trợ tạo đánh giá nhân sự nhanh gọn và hiệu quả. Nền tảng đánh giá nhân sự Testcenter là một trong các phần mềm phổ biến nhất hiện nay. Đừng bỏ qua những bài test online uy tín cùng Testcenter.vn để đánh giá chính xác nhất về nhân sự tại doanh nghiệp mình nhé.
TestCenter.vn – Nền tảng đánh giá năng lực nhân sự cung cấp giải pháp test online dành cho doanh nghiệp Việt Nam. TestCenter.vn với ngân hàng 300+ đề thi tuyển dụng nhân sự mẫu hỗ trợ quy trình đánh giá năng lực nhân sự. Tự hào đồng hành cùng +500 khách hàng doanh nghiệp hàng đầu như Honda, Sailun, Petrolimex, Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB),…
Doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được 30% chi phí so với cách tuyển dụng truyền thống khi sử dụng Testcenter. Vui lòng ĐĂNG KÝ TẠI ĐÂY để nhận tư vấn 1-1 về các tính năng của Nền tảng đánh giá năng lực nhân sự TestCenter
