Cắt giảm nhân sự là gì? Lý do cắt giảm nhân sự của doanh nghiệp 

Trong hoạt động kinh doanh sản xuất vì một số lý do khách quan và chủ quan buộc doanh nghiệp phải tiến hành cắt giảm nhân sự. Vậy cắt giảm nhân sự là gì? Vì sao lại cắt giảm nhân sự? Hãy cùng Testcenter tìm lời giải đáp trong bài viết dưới đây

Cắt giảm nhân sự là gì?

Cụm từ “cắt giảm nhân sự” chắc hẳn ai cũng đã từng nghe qua, tuy nhiên lại chưa hiểu cắt giảm nhân sự là gì? Có thể hiểu cắt giảm nhân sự là việc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn mà doanh nghiệp đã ký kết với nhiều lao đồng cùng một lúc. Hoặc có thể hiểu là sự thay đổi số lượng nhân sự, cụ thể là giảm bớt người lao động làm việc tại doanh nghiệp. 

Cắt giảm nhân sự có thể được thực hiện theo kế hoạch hoạt động của công ty hoặc là do một số yếu tố chủ quan, khách quan buộc doanh nghiệp phải cắt giảm nhân sự để đảm bảo cho quá trình kinh doanh, sản xuất cân đối và có lợi nhuận. 

Lý do cắt giảm nhân sự của doanh nghiệp 

Có nhiều lý do khiến chủ doanh nghiệp phải thực hiện biện pháp cắt giảm nhân sự nhằm giúp công ty ổn định và phát triển. Nguyên nhân cắt giảm nhân sự có thể do yếu tố chủ quan hoặc khách quan tác động đến hoạt kinh doanh sản xuất của doanh nghiệp. Cụ thể: 

Cắt giảm do doanh nghiệp đơn phương chấm dứt hợp đồng

Người sử dụng lao động có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động khi chưa hết hạn hợp đồng khi rơi vào những trường hợp sau:

• Người lao động không hoàn thành KPI công việc thường xuyên theo như thỏa thuận ban đầu trong hợp đồng lao động ký kết với doanh nghiệp. Tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành công việc theo quy chế do doanh nghiệp ban hành. Quy chế được xây dựng trên ý kiến của công đoàn đại diện người lao động với công ty. 
• Người lao động bị đau ốm, tai nạn đang nghỉ để đã điều trị. Đối với lao động ký kết hợp đồng dài hạn tối đa là 12 tháng nghỉ liên tục. Còn với lao động có thời hạn hợp đồng là 12-36 tháng là 06 tháng nghỉ liên tục. Hoặc quá nửa hạn hợp đồng đối với người lao động làm việc theo hợp đồng dưới 12 tháng. 
• Do nguyên nhân thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn hoặc phải di dời thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền mà doanh nghiệp không thể khắc phục được thì đành bắt buộc cắt giảm nhân sự. 
• Người lao động không tới doanh nghiệp làm việc sau thời gian quy định được nghỉ. 
• Người lao động đến tuổi nghỉ hưu theo quy định hiện hành của pháp luật. 
• Người lao động nghỉ việc mà không đưa ra lý do chính đáng từ 05 ngày liên tục trở lên. 
• Người lao động cung cấp thông tin không chính xác trong hồ sơ và hợp đồng lao động làm ảnh hưởng đến công tác tuyển dụng của doanh nghiệp. 

>>> Xem thêm: Cách kiểm tra thông tin ứng viên trên CV để không tuyển “sai người”

Cắt giảm nhân sự do thay đổi cơ cấu, công nghệ  

Cắt giảm nhân sự tại doanh nghiệp có thể xảy ra do sự thay đổi cơ cấu tổ chức, công nghệ máy móc. Cụ thể:

• Thay đổi cơ cấu và tổ chức lại lao động: Công ty có sự thay đổi trong cơ cấu tổ chức hoạt động như sáp nhập phòng ban, thay đổi chức năng nhiệm vụ phòng ban,…
• Thay đổi sản phẩm và cơ cấu sản phẩm: Doanh nghiệp chuyển hướng kinh doanh sang mô hình sản phẩm khác và các lao động hiện tại không đáp ứng được trình độ chuyên môn trong công việc. 
• Thay đổi quy trình, công nghệ máy móc trang thiết bị: Sự phát triển của công nghệ giúp con người tự động hóa trong nhiều quy trình làm việc. Do vậy, khi doanh nghiệp áp dụng dây chuyền sản xuất mới thì chỉ cần một vài người vận hành nên người sử dụng lao động sẽ cắt giảm bớt nhân sự. 

Một số lý do cắt giảm nhân sự khác

Nhân sự không có đủ năng lực và trình độ chuyên môn để đáp ứng được khối lượng công việc đang đảm nhận. Với lý do này doanh nghiệp hoàn toàn có thể khắc phục bằng việc đưa ra các bài test kỹ năng và năng lực ứng viên khi phỏng vấn. Nền tảng Testcenter sở hữu hệ thống ngân hàng đa dạng ở nhiều ngành nghề được tổng hợp từ đội ngũ các chuyên gia về nhân sự. Giúp doanh nghiệp nhanh chóng đánh giá năng lực làm việc của ứng viên thông qua các bài test để tìm ra nhân sự phù hợp nhất cho vị trí còn thiếu. 

>>> Xem thêm: Khám phá 3 tiêu chí đánh giá nhân viên thử việc

Quy trình cắt giảm nhân sự 

Doanh nghiệp không thể ngay lập tức cho người lao động nghỉ việc khi gặp những sự cố, tình huống buộc phải cắt giảm nhân sự mà phải thực hiện theo từng bước sau 

Bước 1: xây dựng và thực hiện phương án sử dụng nhận sự 

Phương án sử dụng nhân sự phải có sự tham gia của công đoàn cơ sở gồm những nội dung như:

• Danh sách số lượng lao động có thể đào tạo nâng cao trình độ để tái sử dụng và lao động được chuyển sang hình thức làm việc bán thời gian. 
• Số lượng người lao động nghỉ hưu. 

• Số lượng lao động buộc phải chấm dứt hợp đồng lao động. 
• Quyền và nghĩa vụ của phía doanh nghiệp, người lao động và các bên liên quan đến phương án sử dụng lao động. 
• Biện pháp và nguồn tài chính thực hiện phương án. 

>>> Xem thêm: 5 cách giúp hoàn thiện quy trình cho nhân viên nghỉ việc

Bước 2: Trao đổi với công đoàn về việc cho nhân sự thôi việc

Quá trình này được thực hiện sau khi đã trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện cho người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà họ là thành viên. 

Bước 3: Thông báo bằng văn bản với người lao động

Việc cắt giảm nhân sự được tiến hành khi thông báo trước 30 ngày cho người lao động với nội dung gồm có: 

• Thông tin địa chỉ của người sử dụng lao động và đại diện theo pháp luật. 
• Tổng số lao động cho thôi việc. 
• Lý do và thời điểm cho lao động thôi việc.
• Dự kiến chi phí chi trả trợ cấp mất việc.

>>> Tham khảo: Mẫu thông báo nhân viên nghỉ việc dành cho mọi doanh nghiệp

Bước 4: Tiến hành trả trợ cấp mất việc

Trường hợp doanh nghiệp không thể giải quyết được việc làm mà phải cắt giảm nhân sự thì cần trợ cấp mất việc cho người lao động. 

Những sai lầm khi cắt giảm nhân sự 

Khi công ty rơi vào tình trạng khủng hoảng chưa thể phục hồi được thì việc thu hẹp hoạt đồng và cắt giảm nhân sự là điều cần làm để tồn tại. Trong quá trình cắt giảm đột ngột khó tránh được những sai lầm có thể kể đến như: 

Đánh giá sai quy mô sa thải nhân sự 

Cắt giảm nhân sự quá mức sẽ khiến doanh nghiệp thiếu hụt lao động sản xuất kinh doanh gây suy giảm doanh thu. Đối với nhân sự chủ lực, có năng suất lao động tốt bị cắt giảm gần hết sẽ khiến công ty rơi vào tình trạng phá sản. 

Để tránh sai lầm này trước khi cắt giảm nhân sự doanh nghiệp cần xem nguyên nhân và mức độ khó khăn đang gặp phải. Tiếp theo là đánh giá năng lực làm việc, cân đối giữa các phòng ban, dây chuyền sản xuất về quy mô nhân sự có thể đáp mức doanh thu. 

Đây là khâu quan trọng chỉ cần một bộ phận kinh doanh giỏi, dây chuyền sản xuất sản lượng lớn có thể giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Thành công của doanh nghiệp được tạo nên từ kết quả lao động của một tập thể liên kết chặt chẽ với nhau. 

Cắt giảm nhân sự đồng loạt 

Ban lãnh đạo nên có sự bàn bạc, đánh giá lại để có danh sách nhân sự bị cắt giảm phù hợp. Không nên cắt giảm nhân sự một cách máy móc ồ ạt. Điều này có thể làm cho chi phí sử dụng lao động giảm đi nhưng về sản lượng và chất lượng hàng hóa của công ty sẽ bị ảnh hưởng. 

Doanh nghiệp cần suy nghĩ về mô hình kinh doanh của mình để có cách cắt giảm nhân sự phù hợp vừa giải quyết được tình hình khó khăn vừa phát huy năng lực cốt lõi vốn có của doanh nghiệp. Cần xác định được doanh thu hiện tại của công ty được tạo ra từ đâu? Nhóm khách hàng nào? Sản phẩm nào? 

Cắt giảm nhân sự trong âm thầm 

Khi đưa ra quyết định cắt giảm nhân sự, doanh nghiệp cần có thông báo bằng văn bản chính thức rõ ràng. Một mặt để người lao động bị cắt giảm có sự chuẩn bị trước, bàn giao công việc còn dang dở. Mặt khác, các nhân viên trong doanh nghiệp cũng cảm thông với khó khăn của công ty mà nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ. 

Không trách nhiệm khi cắt giảm nhân sự 

Việc cắt giảm nhân sự gây nhiều lo lắng và tổn thương cho đội ngũ nhân viên trong công ty. Thời điểm này, lãnh đạo thường rơi vào tình trạng tội lỗi nên tìm các tránh né nhân sự cắt giảm. Tuy nhiên, điều này lại gây hiểu lầm không tốt cho nhân viên. 

Bởi vậy, khi cắt giảm nhân sự, lãnh đạo công ty cần gặp gỡ và thực hiện các cam kết đã đưa ra như chuyển đổi nhân sự sang công việc mới hay trợ cấp thất nghiệp,… Đồng thời thể hiện tinh thần chia sẻ khó khăn, đồng cảm với nhân sự bị sa thải. Điều này cũng tạo tâm lý ổn định cho nhân sự đang gắn bó làm việc với doanh nghiệp. 

Trên đây là tổng hợp một số thông tin nhằm giải đáp cho câu hỏi “cắt giảm nhân sự là gì?”. Hy vọng với ở trên đã giúp bạn hiểu hơn về việc cắt giảm nhân sự. Đồng thời với những lý do phải cắt giảm nhân sự ở trên sẽ giúp doanh nghiệp có biện pháp hạn chế tình trạng phải cắt giảm cũng như người lao động có sự cố gắng trong công việc hơn. 

TestCenter.vn – Nền tảng đánh giá năng lực nhân sự cung cấp giải pháp test online dành cho doanh nghiệp Việt Nam. TestCenter.vn với ngân hàng 300+ đề thi tuyển dụng nhân sự mẫu hỗ trợ quy trình đánh giá năng lực nhân sự. Tự hào đồng hành cùng +500 khách hàng doanh nghiệp hàng đầu như Honda, Sailun, Petrolimex, Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB),…

Doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được 30% chi phí so với cách tuyển dụng truyền thống khi sử dụng Testcenter. Vui lòng ĐĂNG KÝ TẠI ĐÂY để nhận tư vấn 1-1 về các tính năng của Nền tảng đánh giá năng lực nhân sự TestCenter